Rosa’s geschenk

Als geestelijke heb ik in de loop der jaren naar schatting ongeveer 1.500 uitvaarten begeleid. Met het overlijden van mijn dochter Rosa realiseerde ik mij dat in mijn eigen leven de dood al veel eerder een rol had gespeeld.

Voordat ik geboren was hebben mijn ouders een zoontje verloren. Het verlies van een kind, dat ik nu dus met ze deel, schept een extra band met mijn ouders.

Fataal nieuws

In november 2015 kreeg Rosa de diagnose longkanker, vierde stadium. Vrij snel na de diagnose begon ze een blog over haar ziekte, met als doel anderen te leren omgaan met ziekte. Niet alleen zieken maar vooral ook de naaste omgeving van zieken. In augustus 2016 overleed Rosa op 37-jarige leeftijd.

Schrijven als geschenk

Enkele weken na haar dood begon ik met het schrijven van verhalen en herinneringen die samenhingen met Rosa’s ziekte en overlijden. Iedere dag opnieuw was het een verrassing wat Rosa me die dag zou vertellen en wat ik dus op zou schrijven. Het resultaat is het boek “Rouw op mijn dak”, dat onlangs verschenen is.

Iedere dag opnieuw was het een verrassing wat Rosa me die dag zou vertellen en wat ik dus op zou schrijven.

Een boek dat als het ware een geschenk van Rosa aan mij is. Ook is het onderdeel van mijn eigen omgang met rouw en een eerbetoon aan allen die een kind hebben verloren. Ik hoop hen te kunnen steunen, zoals Rosa dat met haar blog deed.

Rouw

Verlies werpt je op jezelf terug terwijl de buitenwereld gewoon doordraait. Je voelt je machteloos en leeft in twee werkelijkheden. Je eigen, tot in het diepst geraakte wereld én de buitenwereld, die schijnbaar onbewogen is.

Rouw is je verzoenen met het onverzoenlijke. Je kunt het wegstoppen maar daarmee los je niets op. Het is belangrijk om erbij stil te staan en er de tijd voor te nemen.

Rouw is je verzoenen met het onverzoenlijke.

Ik ben nooit boos geweest over Rosa’s ziekte en overlijden. Ik heb me wel steeds enorm machteloos gevoeld. Ondanks de pijn en het verdriet zie ik rouw ook als een kans tot iets positiefs. Rouwen is het zoeken naar een soort nieuw verbond dat je aangaat met de werkelijkheid.

Het is overigens een misverstand dat verdriet een plekje moet krijgen. Ik blijf altijd verbonden met Rosa, ook nu zij overleden is. Ik moet het verdriet dus niet een plekje geven, maar Rosa zelf.

Een plek geven

Tijdens onze vakantie in Griekenland afgelopen zomer zagen mijn vrouw en ik hoe bewoners in een deel van de Peloponnesos dat doen. Met taarten bezoeken zij hun overledenen op het kerkhof.

Hier in Nederland zouden velen het vreemd vinden als we met taarten naar een graf gaan, maar voor die mensen is het blijkbaar een manier om de overledenen een plek te geven. Die mensen zien kennelijk iets dat wij niet zien.

In Nederland verzamelen nabestaanden vaak foto’s van de overledene om zich heen. Mijn moeder droeg een ring met daarin verwerkt een haarlok van mijn overleden broertje.

Tekenen van medeleven

In mijn jeugd werd niet over de dood van mijn broertje gesproken. Ik had geen idee wat de dood was. Ik voelde alleen dat er iets niet klopte. Sindsdien is de context waarin we leven sterk veranderd en daarmee ook onze manier van omgaan met rouw.

Na het overlijden van Rosa hebben mijn vrouw en ik talloze kaarten ontvangen. Deze tekenen van oprecht medeleven hebben ons enorm goed gedaan.

Probeer de ander niet als slachtoffer te zien maar als mens.

Voor nabestaanden is het verder erg belangrijk om met anderen te kunnen communiceren. Daarbij is mijn advies aan de omgeving van de nabestaanden: deel de onmacht en laat de ander zijn of haar verhaal doen. Probeer de ander niet als slachtoffer te zien maar als mens. Geef de ander het gevoel dat hij of zij ertoe doet als mens. Dan kan diegene iets over vreugde en verdriet vertellen.

Tot slot

De dood van een kind gooit alles overhoop. Vanaf dat moment is alles anders. Toch blijft één ding hetzelfde: het leven is een geschenk dat de moeite waard is om voor te vechten. Dat moeten we nooit vergeten.

Het leven is een geschenk dat de moeite waard is om voor te vechten.