Kanaleneiland is echt een wijk voor mij. Als jeugdarts op het consultatiebureau kan ik hier zoveel mensen op weg helpen. Op ons spreekuur komen veel mensen met een niet-westerse achtergrond.
We weten dat laaggeletterde ouders minder taal gebruiken in contact met hun kinderen. Hoe minder taal kinderen aangeboden krijgen, hoe sneller er een taalachterstand ontstaat.
Veel ouders hebben moeite met de Nederlandse taal. Ze spreken het vaak wel, maar lezen en schrijven is heel lastig voor ze.
Veel ouders hebben moeite met de Nederlandse taal. Ze spreken het vaak wel, maar lezen en schrijven is heel lastig voor ze. Juist daar, aan het begin van die keten, kunnen we zoveel aan preventie doen. Hoe?
Ik stimuleer ouders om al met hun baby te praten. Iets oudere kinderen kun je platen laten zien en verhalen vertellen. Samen in gesprek gaan vergroot de woordenschat spelenderwijs.
Meer beeld graag
Ik pleit voor minder schrift en meer beeld. We moeten toe naar een situatie waarin we veel meer met beeld werken. Een filmpje laten zien in plaats van een folder meegeven, bijvoorbeeld. We moeten leren om mee te denken en veel meer uitgaan van wat een laaggeletterde wel kan. Zodat ze zekerder worden.
Nu zijn er nog veel te veel laaggeletterden die zich schamen. Dat is niet nodig. We kunnen rekening met ze houden. Door rustiger te praten, door geen ellenlange zinnen te gebruiken en door onze gesproken verhaal te ondersteunen met plaatjes.
Wegwijzer naar mogelijkheden
Ik zie het als mijn taak om laaggeletterdheid bespreekbaar te maken. Niet alleen als jeugdarts binnen het consultatiebureau, maar ook in samenwerking met de buurteams. En natuurlijk ook met vakgenoten. Ik wil dat iedere zorgprofessional weet hoe om te gaan met laaggeletterdheid.
Laten we het leven voor laaggeletterden overzichtelijk maken, zodat ze mee kunnen in onze maatschappij.
Het is onze taak om laaggeletterden de weg te wijzen naar alle mogelijkheden die er zijn. Laten we het leven voor laaggeletterden overzichtelijk maken, zodat ze mee kunnen in onze maatschappij. Als we inzetten op laaggeletterde ouders, dan zullen hun kinderen veel taliger worden.’
Er gaat veel goed
Als jeugdarts kun je niet harder dan de ouders. Soms zou ik dat wel willen. Samen met het buurtteam stimuleer ik ouders om bijvoorbeeld eens de bibliotheek in te lopen. Daar zijn taalcoaches die helpen bij het vinden van een cursus die aansluit op wat zij nodig hebben.
Hoe meer we over de gezinssituatie weten, hoe beter we advies op maat kunnen geven.
Wat mij drijft? De ontwikkeling van kinderen. Het is mooi om te zien dat er zoveel goed gaat. En als er iets minder goed gaat, dan onderzoek ik wat passend is voor de ouders en het kind. Hoe meer we over de gezinssituatie weten, hoe beter we advies op maat kunnen geven.
Wees open en eerlijk
Ik probeer ouders ervan te overtuigen dat je je niet hoeft te schamen voor laaggeletterdheid. Vertel het gewoon. Ik vertel dat ze niet de enige zijn. Dat een op de negen mensen in Nederland laaggeletterd is.
Vertel bij de apotheek dat je de bijsluiter niet kunt lezen. Vertel dat je niets van vaccinaties begrijpt. Pas als je open bent over je laaggeletterdheid, kunnen anderen je helpen.
Ik probeer ouders ervan te overtuigen dat je je niet hoeft te schamen voor laaggeletterdheid.
Berthon Rikken, voorzitter van het Utrechts Fonds Achterstandswijken, werkt als huisarts in Ondiep. Hij ontwikkelde een filmpje over laaggeletterdheid. Voor in zijn wachtkamer. Hierin roept hij ook op om als laaggeletterde te vertellen dat je het Nederlands niet goed beheerst.
Eigenlijk zouden alle huisartsenpraktijken en consultatiebureaus een dergelijk filmpje in hun wachtkamer moeten hebben.
Niet alles digitaal aub!
Mag ik tot slot nog voor één ding pleiten? Laten we alsjeblieft de loketten zoveel mogelijk open houden. Veel laaggeletterden zijn digibeet. Ze hebben geen idee waar ze informatie over gemeentelijke zaken, zorg of belastingzaken moeten vinden.
Laten we alsjeblieft de loketten zoveel mogelijk open houden. Veel laaggeletterden zijn digibeet.
Steeds meer bedrijven, overheidsorganisaties en andere instanties gaan over op digitale informatie. Daarmee zorgen we ervoor dat de afstand tussen geletterden en laaggeletterden alleen maar groter wordt.