Vooroordelen wegnemen

Caron: De ondergang van het koelvrieshuis waar ik werkte is uiteindelijk mijn geluk geweest. Ik werkte er al negen jaar. Vijf dagen in de week. Toen het niet goed ging met bedrijf werden er veel mensen ontslagen. Ik ook. Ik kreeg een Wajonguitkering en een jobcoach. Zo kwam ik aan werk dat ik wel heel leuk vind!

Vooroordelen

Via de LFB maakte ik kennis met Sascha, docent aan de Hogeschool Utrecht. Nu ben ik als ervaringskundige co-docent op de Hogeschool Utrecht. Bij de opleiding Social Work. Ik ga met studenten in gesprek over wat het betekent om een licht verstandelijke beperking en autisme te hebben en probeer vooroordelen weg te nemen.

Sascha: Naast wetenschappelijke kennis en praktijkervaring is ervaringskennis een belangrijk onderdeel tijdens de studie.

Sascha: Sinds vorig jaar werken we bij de opleiding Social Work meer structureel samen met de LFB. Caron en Ellis, de andere ervaringsdeskundige, vertellen de studenten over het omgaan met hun beperking, de ondersteuning die ze kregen en krijgen, de obstakels die ze ervaren en hun vermogen om ondanks hun beperkingen mee te doen in de samenleving. Naast wetenschappelijke kennis en professionele kennis is ervaringskennis een belangrijk onderdeel tijdens de studie.

Ervaringsdeskundige

Caron: Een ervaringsdeskundige is iemand die over zijn ervaringen kan praten. Die anderen advies geeft en helpt. Die ervaring is altijd een gebeurtenis die je leven op zijn kop zet. Het is mijn taak om mijn ervaringen zo begrijpelijk mogelijk over te brengen. Zonder dat ik in de emotie schiet.

Ongemakkelijke situaties

Sascha: Je kunt nog zoveel uit boeken leren, pas als je echt in contact komt met de mensen zelf, leer je de werkelijke betekenis. Door de praktijk in huis te halen, krijgen abstracte begrippen een gezicht. Voor de studenten is het af en toe best confronterend. Trouwens, voor mijzelf ook. Je komt soms in ongemakkelijke situaties terecht. In de literatuur en in de zorgsector is het bijvoorbeeld heel gebruikelijk om te spreken over ontwikkelingsleeftijden.

Sascha: De participatie van ervaringsdeskundigen is dus ook heel waardevol om na te gaan of wat we doen wel het goede is.

Een mens met een verstandelijke beperking heeft bijvoorbeeld een cognitieve ontwikkeling die overeenkomt met de ontwikkeling van een zesjarig kind. Als je dit gaat bespreken met een ervaringsdeskundige is het niet normaal, ongemakkelijk zelfs. Wat normaal is ga je dus heroverwegen. De participatie van ervaringsdeskundigen is dus ook heel waardevol om na te gaan of wat we doen wel het goede is.

Caron: Als je een beperking hebt, betekent het niet dat je niets meer kan. Dat probeer ik telkens te laten zien.

Caron: We doen tijdens de colleges verschillende dingen. Rollenspellen bijvoorbeeld. Ik vertel altijd over de kracht en mogelijkheden die iedereen heeft. Als je een beperking hebt, betekent het niet dat je niets meer kan. Dat probeer ik telkens te laten zien. Ik heb mijn hele leven gehoord wat ik allemaal niet kan. Laten we het omdraaien. Ga ervan uit wat iemand wel kan. En dat is altijd meer dan je denkt.

Leg eens uit!

Ik vind het heel nuttig om lessen te geven. Het is iedere keer weer anders. Ik vertel ook hoe je met elkaar in gesprek kan gaan en hoe je kunt checken of iemand jou echt begrepen heeft.

Caron: Ik vind het heel nuttig om lessen te geven. Het is iedere keer weer anders.

Ik leer ze ook hoe je om kunt gaan met mensen die moeilijk te verstaan zijn. En we laten studenten moeilijke begrippen aan mij uitleggen. Dan moeten zij vertellen wat mantelzorger of participatie betekent. Dat is best lastig, want soms weten ze het zelf nog niet zo goed. Ik geef per schooljaar, samen met andere ervaringsdeskundigen, ongeveer 150 lesuren en heb een eigen pasje en mailadres van de Hogeschool Utrecht.

Een van ons

Sascha: Dat is belangrijk. Caron is een van ons. Ook binnen het onderwijs hebben wij nog een lange weg te gaan. Ik hoop dat Caron en zijn collega’s meer zichtbaar worden. Niet alleen bij onze opleiding, maar binnen de hele Hogeschool Utrecht. We zijn goed op weg en leren elke dag.

Onlangs was ik met Caron op een congres in Edinburgh. Daar kwamen mooie voorbeelden van inclusief onderwijs voorbij. Studenten Social Work en mensen die zorg afnemen die tien weken lang samen lessen krijgen en geven. Om samen vraagstukken te onderzoeken en oplossingen te vinden. Wij willen dit ook gaan doen en onze studenten kunnen dit in het najaar in het klein ervaren tijdens een pilot. Uiteraard zullen Caron en ik deze pilot samen verzorgen.